Notatka z 21 stycznia 2013

Księga Mądrość Syracha, od rozdziału 13,1 do 18,7

R. 13 Świat dzieli się na bogatych i biednych. Ludzie powinni przystawać do podobnych sobie. Biedny, utożsamiany u Syracha z pobożnym i dobrym, nie powinien szukać towarzystwa możnych, spoufalać się z nimi, by nie zostać na koniec upokorzonym, skrzywdzonym i odtrąconym. Inną konsekwencją przebywania w otoczeniu bogatych, rozumianych tu jako grzeszników, może być upodobnienie się do nich (Kto dotyka smoły, ten się pobrudzi).

R. 14 W rozdziale tym przebrzmiewa już myśl, która znajdzie pełny wyraz w przykazaniu „Kochaj bliźniego swego jak siebie samego”. Brak szacunku dla samego siebie odbija się negatywnie na relacjach z innymi ludźmi – nie może dbać, szanować  i miłować bliźniego ten, kto jest zły dla siebie. Autor szczególnie piętnuje takie cechy jak zazdrość, chciwość i skąpstwo.

R. 15, 1-8 W szukaniu mądrości trzeba być zdeterminowanym. Kto szuka uparcie, posiądzie mądrość, a wraz z nią znajdzie on wesele i wieniec radości /i wieczną sławę odziedziczy.

R. 15, 11-20 Bóg stworzył człowieka jako istotę rozumną i wolną. Człowiek ma moc rozstrzygania o własnym życiu, nie tylko w kwestiach moralnych. Wolność ludzka nie jest jednakże wszechmocą (!). Wolności ludzkiej nie wolno utożsamiać z wolną wolą człowieka – wolność aktualizuje się w aktach woli, ale wola może być osłabiona przez np. różnego typu nałogi.

Bóg, szanując wolność człowieka, w konsekwencji dopuszcza również grzech. Ostatecznie jednak zawsze to człowiek decyduje co wybiera, w jaki sposób korzysta z danej mu wolności i jako istota rozumna ponosi za to odpowiedzialność: Jeżeli zechcesz, zachowasz przykazania (…). Położył przed tobą ogień i wodę, co zechcesz, po to wyciągniesz rękę. /Przed ludźmi życie i śmierć, co ci się podoba, to będzie ci dane.

R. 17 Człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boga – Stwórcy. Oznacza to, że człowiek nie tylko ma moc panowania nad światem, ale został wyposażony w jemu tylko właściwe władze duchowe, takie jak rozum (serce zdolne do myślenia), sumienie (położył oko swoje w ich sercu) wolna wola (dał im wolną wolę). Zdolność poznania prawdy i doświadczenie wolności są przywilejem człowieka jako istoty stworzonej na obraz Boga.

R. 18 Autor zestawia nicość człowieka wobec potęgi, wielkości i miłosierdzia samego Boga.

Anna B.

Notatka z 14 stycznia 2013

Mądrość Syracha,  rozdz. 6–12

Przestrogi i rady:
- szacunek dla ludzi starszych: „albowiem i oni nauczyli się od swoich ojców” (8,9);
- bardzo ważna jest przyjaźń z drugim człowiekiem, ale należy ostrożnie wybierać przyjaciół i wiedzieć, że nie każdemu warto i trzeba mówić o wszystkim, a już na pewno nie uciekać się do kłamstwa;
- podejrzewając swoich bliskich o niecne zamiary, zwykle powodujemy,  że zaczną postępować zgodnie z podejrzeniem, mimo że przedtem nie mieli tego zamiaru;
- każdy grzech rodzi się z pychy, a „początkiem pychy jest odstępstwo od Pana” (10,12);
- według autora fundamentalne znaczenie ma milczenie, ufność i wierność Bogu.
Wszystkie rady i wskazówki należy odnosić zarówno do życia  ziemskiego (materialnego), jak i duchowego.

Krystyna P.

Notatka z katechezy z 7 stycznia 2013

Mądrość Syracha

Jest to najdłuższa księga Pisma Świętego napisana w całości przez jednego autora, Jezusa, syna Syracha. Powstała około 190-180 r. przed Chrystusem. Księga nie ma planu, jest to luźny zbiór notatek, zawierający różne rodzaje literackie (przypowieści, anegdoty). W oryginale napisana była po hebrajsku i przełożona na grecki przez wnuka autora. Księga miała być dla Żydów zbiorem praktycznych wskazówek, pomagających żyć zgodnie z Bożym prawem.

PROLOG

Przedmowa – napisana przez tłumacza księgi na język grecki – nie jest uznana za tekst natchniony. Wnuk autora przetłumaczył słowa dziadka po przybyciu do Egiptu na użytek tamtejszej diaspory. Tłumaczenie nie było dosłowne, na co wskazuje już sam prolog.

Rozdział 1

•  Cała mądrość pochodzi od Boga. Jej źródłem jest Słowo Boga, przez które wszystko zostało stworzone.

Pan Bóg hojnie obdarza swoją mądrością tych, którzy jej pragną i poszukują.

•  Bojaźń Pańska to życie w poczuciu obecności Boga, Jego świętości, potęgi. Nie chodzi o bojaźń fizyczną ani o przerażenie wobec Jego wielkości. Patrzenie w  perspektywie Boga na siebie i na innych jest początkiem całej mądrości.

•  Naszą drogę do poznania Boga i Jego mądrości zaczynajmy od przestrzegania przykazań.

Rozdział 2

• Pan Bóg dopuszcza rożne doświadczenia po to, abyśmy zobaczyli nasze wnętrze. Cierpienie fizyczne, kryzys duchowy, wszelkie trudności są cennymi chwilami w naszym życiu, ponieważ pozwalają nam zweryfikować nasza wiarę i ukazują, co kryje nasze serce.

•    Jedynym sposobem na kryzys jest wierność Bogu, trwanie na modlitwie, udział w sakramentach.

Rozdział 3-4

•   Autor księgi pokazuje podstawowy model rodziny, jakie powinny być relacje pomiędzy jej członkami.

• Z powodu braku świątyni w diasporze, tamtejsi Żydzi pozbawieni byli możliwości składania ofiar przebłagalnych. Wypracowali sobie takie akty pobożności, jak jałmużna, które miały wynagradzać Bogu i bliźniemu brak miłości („Woda gasi płonący ogień, a jałmużna gładzi grzechy”, Syr 3,30).

Rozdział 4

Zachęta do walki o prawdę w myślach, mowie i uczynkach.

Rozdział 5

Wezwanie do nawrócenia. „Nie zwlekaj z nawróceniem do Pana (...), nagle bowiem gniew Jego przyjdzie”  (Syr 5,7).

W tym kontekście strach i wstyd przed przyznaniem się do winy i do szczerego wyznania swoich grzechów często są przeszkodą w powrocie do Boga. Wiara w miłość i miłosierdzie Boże niech będzie do tego przynagleniem.

Dagmara D.